O ασθενής με οδοντιατρικά προβλήματα είναι o περισσότερο φοβικός διότι έχει πλήρη συνείδηση κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής θεραπείας σε αντίθεση με άλλες επεμβάσεις της ιατρικής όπου μπορεί να έχει ολική αναισθησία.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο ίδιος ο οδοντίατρος να δουλεύει δυσκολότερα με έναν ασθενή ο οποίος καθ’όλη την διάρκεια της θεραπείας παρακολουθεί τα πάντα και βρίσκεται κάτω από το άγχος που του προκαλεί ο φόβος. Είναι γεγονός πολλές φορές ότι ο φόβος δεν είναι αποτέλεσμα μόνο ψυχογενούς αιτιολογίας αλλά και παλαιοτέρων κακών εμπειριών που μπορεί να είχε ο κάθε άνθρωπος με τον οδοντίατρο.
Ο φόβος συνοδεύει τον άνθρωπο από την γέννηση και έχει σχέση με τα βιώματά του αλλά και το DNA του. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει σε μια ισορροπία με την ζωή του και εκδηλώνεται μόνο σε περιπτώσεις ανάγκης και κινδύνου.
Συνήθως δεν αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα της ζωής του, μπορεί όμως και να παίρνει διάφορες μορφές, όπως φόβο θανάτου, υπαρξιακό φόβο, φόβο αρρώστιας, αεροπλάνου, κλειστοφοβία, φόβο για τον οδοντίατρο κ.ο.κ.
Στις περισσότερες περιπτώσεις εκδήλωσης του φόβου καταφέρνει ο άνθρωπος να τον ξεπεράσει μόνος του και να συνεχίσει κανονικά την ζωή του χωρίς ο συγκεκριμένος φόβος να αποκτά μια παθολογία η οποία θα του αναστείλει φυσιολογικές δραστηριότητες της ζωής.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου ο φόβος αποκτά τρομακτικές διαστάσεις στον ψυχισμό του ανθρώπου αναστέλλοντάς του φυσιολογικές λειτουργίες, όπως π.χ το να μην μπαίνει σε κλειστό χώρο ή σε αεροπλάνο ή από φόβο υπαρξιακό ή θανάτου να παρουσιάζει αδυναμία προσαρμογής σε φυσιολογικό τρόπο ζωής.
Ανάλογα και από φόβο οδοντιατρικό να μην πλησιάζει τον οδοντίατρο παρόλο που μπορεί να πονάει και να έχει σοβαρότατα οδοντιατρικά προβλήματα.
Επειδή ο φόβος αλλοιώνει τη νοητική αντίληψη του ανθρώπου καθώς και το συναίσθημά του, απαιτείται από γενέσεως του φόβου η αναστολή του. Συνήθης φυσιολογική αντίδραση του ίδιου του ανθρώπου πριν χρειαστεί να φτάσει στην ιατρική αντιμετώπιση και θεραπεία του φόβου είναι να αντισταθεί καταρχάς νοητικά στις αρνητικές σκέψεις και εικόνες που παρουσιάζει ο φόβος και κατά συνέπεια στα αρνητικά συναισθήματα, επιβάλλοντας ο ίδιος στον εαυτό του την αντικατάσταση των αρνητικών σκέψεων και εικόνων με θετικές καθώς και η προσέγγιση σε πρακτικό επίπεδο εφόσον είναι δυνατόν με αυτό που φοβάται π.χ.να μπει σε αεροπλάνο.
Εάν ο άνθρωπος παραμείνει χωρίς καμία αντίσταση στο θεωρητικό επίπεδο του όποιου φόβου, σε αυτές τις περιπτώσεις μονιμοποιείται ο φόβος και αποκτά μια παθολογία για την οποία μπορεί να χρειάζεται πλέον ιατρική ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση.
Συνήθως ο οδοντιατρικός ασθενής είναι σε δύο επίπεδα φοβικός. Ή στο επίπεδο που πλέον ο φόβος έχει αποκτήσει την παθολογία εκείνη που ο ασθενής προτιμά να πονάει, να καταστρέφονται τα δόντια του, να έχει απώλεια δοντιών και εικόνα στόματος για την οποία ντρέπεται να χαμογελάσει παρά να πάει στον οδοντίατρο ή στο επίπεδο που ο ασθενής πηγαίνει στον οδοντίατρο και φοβάται τα εξής :
- Εάν θα πονέσει κατά τη διάρκεια της θεραπείας
- Εάν έχει κάνει σωστή επιλογή γιατρού
- Εάν θα κάνει τη σωστή θεραπεία
- Εάν θα έχει ωραίο αισθητικό αποτέλεσμα
- Εάν υπάρχει η σωστή αποστείρωση έτσι ώστε να μην κινδυνεύει η υγεία
του
Σήμερα η οδοντιατρική επιστήμη βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από κάθε άλλη φορά και στο επίπεδο της γνώσης αλλά και στο επίπεδο της τεχνολογίας. Αυτό δίνει την άνεση στον οδοντίατρο με τη σωστή γνώση και τον κατάλληλο τεχνικό εξοπλισμό να προσφέρει άριστες οδοντιατρικές υπηρεσίες, οι οποίες αφενός να εξασφαλίζουν στον ασθενή το σωστό θεραπευτικό αποτέλεσμα, αφετέρου την έλλειψη πόνου κατά την διάρκεια της θεραπείας.
Σαν αποτέλεσμα της εξέλιξης της οδοντιατρικής επιστήμης υπήρξε η δυνατότητα δημιουργίας οδοντιατρικών ειδικοτήτων όπως π.χ.
- Ο ειδικός που ασχολείται μόνο με τα ούλα (περιοδοντολόγος)
- Ο ειδικός που ασχολείται μόνο με τις απονευρώσεις (ενδοδοντιστής)
- Ο ειδικός που ασχολείται μόνο με τα παιδιά (παιδοδοντίατρος)
- Ο ειδικός που ασχολείται μόνο με ‘σιδεράκια’ (ορθοδοντικός)
- Ο ειδικός που ασχολείται μόνο με εξαγωγές και προβλήματα γνάθου (γναθοχειρουργός)
Και άλλες ειδικότητες όπως προσθετολόγος, αισθητικός, έτσι ώστε με τη γνώση του ειδικού να επιτυγχάνεται η σωστή και έγκαιρη διάγνωση κα θεραπεία και με την ανάλογη τεχνογνωσία σε ένα περιβάλλον απόλυτης αποστείρωσης να δίνουν τη δυνατότητα για αποτελεσματικές και ανώδυνες θεραπευτικές αγωγές με μακροχρόνια αποτελέσματα.
Η περίπτωση εκείνη του φοβικού ασθενή ο οποίος προτιμά να πονάει παρά να δεχτεί οδοντιατρική θεραπεία αντιμετωπίζεται ή με ψυχοθεραπευτική προσέγγιση ή πλέον με νάρκωση στο νοσοκομείο.
Είναι γεγονός σήμερα ότι ο σωστός οδοντίατρος παρόλο που κατέχει την οδοντιατρική επιστήμη στο επίπεδο της σωστής διάγνωσης και σαν αποτέλεσμα τούτου την ολοκληρωμένη θεραπεία του ασθενούς του, πρώτα απ΄ όλα καλείται να προσεγγίσει ψυχολογικά τον ασθενή έτσι ώστε να τον πείσει εκ των προτέρων ότι η οδοντιατρική θεραπεία σήμερα γίνεται ανώδυνα με άριστα αισθητικά και θεραπευτικά αποτελέσματα και με πλήρη ασφάλεια για την υγεία του ασθενούς.
